Η πρόπτωση πυελικών οργάνων αποτελεί ένα από τα συχνότερα προβλήματα υγείας που επηρεάζουν τις γυναίκες, ιδιαίτερα μετά την εμμηνόπαυση ή μετά από πολλαπλούς φυσιολογικούς τοκετούς. Πρόκειται για μια πάθηση που μπορεί να επηρεάσει σημαντικά την καθημερινότητα και τη σεξουαλική λειτουργία, ενώ πολλές γυναίκες αποφεύγουν να μιλήσουν γι’ αυτή λόγω ντροπής ή άγνοιας.

Η πάθηση εμφανίζεται όταν οι ιστοί και οι μύες του πυελικού εδάφους εξασθενούν και δεν μπορούν πλέον να υποστηρίξουν επαρκώς τα όργανα που βρίσκονται εντός της πυέλου, όπως η μήτρα, η ουροδόχος κύστη, το ορθό και η ουρήθρα. Όταν αυτή η υποστήριξη χάνεται, τα όργανα αυτά μπορεί να «προπίπτουν» (δηλαδή να μετακινηθούν προς τα κάτω ή και προς τον κόλπο) και να προκαλέσουν μια σειρά από ενοχλητικά συμπτώματα.

Τι είναι η πρόπτωση πυελικών οργάνων

Η πρόπτωση πυελικών οργάνων είναι μια μορφή λειτουργικής αστοχίας του πυελικού εδάφους. Το πυελικό έδαφος αποτελείται από μύες, συνδέσμους και ινώδεις ιστούς που στηρίζουν τα εσωτερικά όργανα της πυελικής χώρας. Όταν αυτοί οι ιστοί αποδυναμώνονται λόγω τραυματισμού, γήρανσης, ορμονικών αλλαγών ή παρατεταμένης καταπόνησης, τότε τα όργανα αρχίζουν να “κατεβαίνουν” και να πιέζουν τον κόλπο. Ανάλογα με το ποιο όργανο επηρεάζεται, μιλάμε για κυστεοκήλη (πρόπτωση της ουροδόχου κύστης), ορθοκήλη (πρόπτωση του ορθού), μήτρα σε πρόπτωση ή και συνδυασμούς αυτών.

Αίτια και παράγοντες κινδύνου

Η πρόπτωση πυελικών οργάνων είναι πολυπαραγοντική και οφείλεται συνήθως στη συνδυασμένη επίδραση ανατομικών, ορμονικών και μηχανικών παραγόντων.

• · Η εγκυμοσύνη και οι φυσιολογικοί τοκετοί είναι οι πιο συχνές αιτίες, καθώς καταπονούν σημαντικά τους ιστούς της περιοχής της πυέλου.

• · Η μείωση των επιπέδων οιστρογόνων κατά την εμμηνόπαυση οδηγεί επίσης σε μείωση της ελαστικότητας και της αντοχής των ιστών.

• · Άλλοι παράγοντες περιλαμβάνουν τη χρόνια δυσκοιλιότητα, τον χρόνιο βήχα, την παχυσαρκία και τη βαριά χειρωνακτική εργασία.

Τα συνηθέστερα συμπτώματα της πρόπτωσης πυελικών οργάνων

Τα συμπτώματα της πρόπτωσης μπορεί να εμφανίζονται σταδιακά και να ποικίλλουν σε ένταση, ανάλογα με τον βαθμό της πρόπτωσης. Οι γυναίκες συχνά αναφέρουν:

Σε σοβαρές περιπτώσεις, μπορεί να είναι ορατή μία μαλακή μάζα στο άνοιγμα του κόλπου.

Δυστυχώς, αρκετές γυναίκες θεωρούν τα παραπάνω συμπτώματα ως φυσιολογική συνέπεια της ηλικίας ή της μητρότητας, καθυστερώντας την επίσκεψη σε ειδικό.

Διάγνωση της πρόπτωσης πυελικών οργάνων

Η διάγνωση της πρόπτωσης πυελικών οργάνων γίνεται με φυσική εξέταση. Σε κάποιες περιπτώσεις, ζητούνται επιπλέον εξετάσεις όπως υπερηχογράφημα ή μαγνητική τομογραφία πυέλου, για πληρέστερη απεικόνιση της κατάστασης των οργάνων και του μυϊκού συστήματος. Ο ουροδυναμικός έλεγχος είναι επίσης σημαντικός για την εκτίμηση της λειτουργίας της ουροδόχου κύστης, ιδιαίτερα όταν συνυπάρχει ακράτεια ούρων.

Τρόποι αντιμετώπισης

Η αντιμετώπιση της πρόπτωσης πυελικών οργάνων εξαρτάται από τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων, τον βαθμό της πρόπτωσης και τις ανάγκες της κάθε γυναίκας. Στα αρχικά στάδια, η συντηρητική θεραπεία μπορεί να περιλαμβάνει ασκήσεις ενδυνάμωσης του πυελικού εδάφους, γνωστές ως ασκήσεις Kegel. Οι ασκήσεις αυτές έχουν αποδειχθεί ιδιαίτερα αποτελεσματικές στη βελτίωση της μυϊκής υποστήριξης και στην καθυστέρηση της εξέλιξης της πρόπτωσης.

Για γυναίκες που δεν ανταποκρίνονται ικανοποιητικά ή που έχουν σοβαρή πρόπτωση, υπάρχουν διάφορες χειρουργικές επιλογές. Οι επεμβάσεις περιλαμβάνουν την αποκατάσταση των ιστών με ή χωρίς τη χρήση πλέγματος, τη λαπαροσκοπική ιεροκολποπηξία, την κολπική αποκατάσταση, καθώς και την υστερεκτομή σε περιπτώσεις σοβαρής πρόπτωσης της μήτρας. Η επιλογή της κατάλληλης μεθόδου εξαρτάται από την ηλικία, τις συνοδές παθήσεις, το ιστορικό προηγούμενων χειρουργείων και τη μελλοντική επιθυμία για τεκνοποίηση.

Τι να περιμένετε μετά τη θεραπεία

Η μετεγχειρητική πορεία μετά από χειρουργική αποκατάσταση πρόπτωσης είναι γενικά καλή. Η πλειονότητα των ασθενών επιστρέφει στις καθημερινές της δραστηριότητες εντός λίγων εβδομάδων. Ωστόσο, είναι σημαντικό να αποφεύγεται η έντονη άσκηση και η άρση βάρους για διάστημα 6-8 εβδομάδων, ώστε να επιτευχθεί πλήρης επούλωση και να μειωθεί ο κίνδυνος υποτροπής. Η συμμόρφωση με τις οδηγίες του γιατρού, η διατήρηση υγιούς βάρους και η συνέχιση των ασκήσεων πυελικού εδάφους είναι σημαντικά για τη μακροπρόθεσμη επιτυχία της θεραπείας.

Μπορεί να προληφθεί η πρόπτωση πυελικών οργάνων;

Αν και δεν είναι πάντα δυνατό να προληφθεί πλήρως η πρόπτωση πυελικών οργάνων, υπάρχουν σημαντικά βήματα που μπορούν να μειώσουν τον κίνδυνο εμφάνισής της. Η ενδυνάμωση των μυών του πυελικού εδάφους, η αποφυγή της χρόνιας δυσκοιλιότητας, η διακοπή του καπνίσματος και η διατήρηση ενός υγιούς σωματικού βάρους είναι σημαντικοί παράγοντες πρόληψης. Επιπλέον, η έγκαιρη παρέμβαση στις αρχικές ενδείξεις πρόπτωσης μπορεί να αποτρέψει την επιδείνωση της κατάστασης και την ανάγκη για χειρουργική θεραπεία.

Η πρόπτωση πυελικών οργάνων είναι μια πάθηση που επηρεάζει σε βάθος τόσο τη σωματική όσο και την ψυχολογική υγεία των γυναικών. Αν παρατηρείτε συμπτώματα όπως πίεση στο κάτω μέρος της κοιλιάς ή αίσθημα βάρους στον κόλπο, μην διστάσετε να αναζητήσετε ιατρική βοήθεια. Η πρόπτωση πυελικών οργάνων δεν είναι μια κατάσταση που πρέπει να αποδεχθείτε ως “φυσιολογική”, αλλά ένα ιατρικό πρόβλημα με αποδεδειγμένες λύσεις.