Γονόρροια: Αίτια και αντιμετώπιση

Η γονόρροια αποτελεί μία από τις συχνότερες σεξουαλικώς μεταδιδόμενες λοιμώξεις (ΣΜΝ), με παγκόσμια εξάπλωση και σημαντικές επιπτώσεις στη δημόσια υγεία. Προκαλείται από το βακτήριο Neisseria gonorrhoeae και προσβάλλει κυρίως τα γεννητικά όργανα, την ουρήθρα, τον φάρυγγα, το ορθό, ακόμη και τους οφθαλμούς. Η έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία της γονόρροιας είναι καθοριστικής σημασίας για την αποφυγή μακροπρόθεσμων επιπλοκών και τη διακοπή της μετάδοσης.

Πώς μεταδίδεται η γονόρροια;

Η γονόρροια μεταδίδεται σχεδόν αποκλειστικά μέσω σεξουαλικής επαφής, είτε πρόκειται για κολπική, στοματική ή πρωκτική επαφή. Η μετάδοση μπορεί να συμβεί ακόμα και όταν δεν υπάρχουν εμφανή συμπτώματα, γεγονός που καθιστά τη νόσο ιδιαίτερα ύπουλη. Επιπλέον, η γονόρροια μπορεί να μεταδοθεί από τη μητέρα στο παιδί κατά τον τοκετό, προσβάλλοντας τα μάτια του νεογνού και μπορεί να προκαλέσει σοβαρές επιπλοκές, εάν δεν αντιμετωπιστεί άμεσα.

Ποια είναι τα αίτια και οι παράγοντες κινδύνου;

Ο αιτιολογικός παράγοντας της γονόρροιας είναι το βακτήριο Neisseria gonorrhoeae, το οποίο αποικίζει τον βλεννογόνο των γεννητικών οργάνων ή άλλων ευαίσθητων περιοχών. Ορισμένοι παράγοντες αυξάνουν σημαντικά τον κίνδυνο μόλυνσης:

• Η σεξουαλική επαφή χωρίς προφυλάξεις
• Οι πολλαπλοί σεξουαλικοί σύντροφοι
• Η παρουσία άλλων σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων
• Η νεαρή ηλικία (συνήθως προσβάλλει άτομα 15-35 ετών με ενεργή σεξουαλική ζωή)
• Η έλλειψη ενημέρωσης και προληπτικού ελέγχου

Η γονόρροια δεν κάνει διακρίσεις και μπορεί να προσβάλλει οποιονδήποτε σεξουαλικά ενεργό ενήλικα.

Τα συμπτώματα που συνοδεύουν τη γονόρροια

Τα συμπτώματα της γονόρροιας εμφανίζονται συνήθως μέσα σε 2 έως 14 ημέρες από τη μετάδοση, αν και σε πολλές περιπτώσεις (κυρίως στις γυναίκες) η λοίμωξη μπορεί να παραμείνει ασυμπτωματική για μεγάλο χρονικό διάστημα.

Στους άνδρες, τα πιο χαρακτηριστικά συμπτώματα περιλαμβάνουν:

• Έκκριση από την ουρήθρα (λευκή, κίτρινη ή πράσινη)
• Αίσθημα καύσου κατά την ούρηση
• Πόνο ή πρήξιμο στους όρχεις

Στις γυναίκες, τα συμπτώματα μπορεί να είναι πιο ασαφή:

• Αυξημένες κολπικές εκκρίσεις
• Πόνος ή κάψιμο στην ούρηση
• Πόνος στην κάτω κοιλιακή χώρα ή στη λεκάνη
• Μη φυσιολογική αιμορραγία μεταξύ περιόδων

Σε περιπτώσεις στοματικής ή πρωκτικής επαφής, μπορεί να εμφανιστεί φαρυγγίτιδα ή πόνος και έκκριση από τον πρωκτό.

Διάγνωση της γονόρροιας

Η διάγνωση της γονόρροιας βασίζεται στη λήψη επιχρισμάτων από την πάσχουσα περιοχή και στην εργαστηριακή επιβεβαίωση με καλλιέργεια ή μοριακές τεχνικές όπως η PCR. Η ακρίβεια της διάγνωσης είναι καθοριστική, όχι μόνο για την επιβεβαίωση της λοίμωξης αλλά και για την επιλογή της κατάλληλης θεραπείας, ιδίως λόγω της αυξανόμενης ανθεκτικότητας του βακτηρίου στα αντιβιοτικά.

Πώς αντιμετωπίζεται η γονόρροια;

Η γονόρροια αντιμετωπίζεται επιτυχώς με αντιβιοτικά, με τις συστάσεις των διεθνών οργανισμών να προτείνουν συνδυαστική θεραπεία για μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα. Η πιο συχνή αγωγή περιλαμβάνει ενδομυϊκή ένεση κεφτριαξόνης σε συνδυασμό με από του στόματος αζιθρομυκίνη ή δοξυκυκλίνη.

Η θεραπεία πρέπει να χορηγείται σε όλους τους σεξουαλικούς συντρόφους των τελευταίων 60 ημερών του ασθενούς, ακόμη και αν είναι ασυμπτωματικοί. Επιπλέον, συνιστάται αποχή από σεξουαλική επαφή έως ότου ολοκληρωθεί η θεραπεία και τα επαναληπτικά τεστ είναι αρνητικά.

Τι να περιμένετε κατά την ανάρρωση

Η ανάρρωση από τη γονόρροια είναι συνήθως γρήγορη εφόσον η θεραπεία ξεκινήσει έγκαιρα. Τα περισσότερα συμπτώματα υποχωρούν μέσα σε λίγες ημέρες. Ωστόσο, αν η λοίμωξη δεν έχει θεραπευτεί πλήρως, μπορεί να προκαλέσει σοβαρές επιπλοκές όπως:

• Υπογονιμότητα (λόγω βλάβης στους σάλπιγγες ή τους όρχεις)
• Φλεγμονώδη νόσο της πυέλου στις γυναίκες
• Επιδιδυμίτιδα στους άνδρες
• Σηψαιμία (σε σπάνιες περιπτώσεις)

Η συμμόρφωση με τις οδηγίες του γιατρού και η τακτική επανεξέταση είναι εξαιρετικά σημαντικές.

Πώς να προφυλαχθείτε από τη γονόρροια;

Η πρόληψη παίζει καθοριστικό ρόλο στην αποφυγή της γονόρροιας. Η σταθερή χρήση προφυλακτικού, η μονογαμία ή οι περιορισμένοι σύντροφοι, καθώς και οι τακτικοί προληπτικοί έλεγχοι, είναι τα βασικά μέσα προστασίας.

Η έγκαιρη διάγνωση, η πλήρης θεραπεία και η ενημέρωση του σεξουαλικού συντρόφου αποτελούν ηθική και ιατρική υποχρέωση.

Η γονόρροια είναι μια κοινή αλλά σοβαρή σεξουαλικώς μεταδιδόμενη λοίμωξη. Η πρόληψη, η έγκαιρη διάγνωση και η υπεύθυνη θεραπευτική αντιμετώπιση μπορούν να αποτρέψουν σημαντικές επιπλοκές και να προστατεύσουν την αναπαραγωγική και σεξουαλική υγεία. Αν έχετε ενδείξεις ή ανήκετε σε ομάδα κινδύνου, απευθυνθείτε έγκαιρα σε ουρολόγο. Η πρόληψη ξεκινά με τη γνώση και τη σωστή ενημέρωση.