Γυναικεία ακράτεια. Πώς αντιμετωπίζεται;

Η ακράτεια ούρων επηρεάζει την ποιότητα ζωής εκατομμυρίων γυναικών παγκοσμίως.

Ο όρος ακράτεια ούρων, αναφέρεται σε οποιαδήποτε ακούσια απώλεια ούρων και μπορεί να κυμαίνεται από περιστασιακά επεισόδια απώλειας ούρων έως την πλήρη απώλεια ελέγχου της ούρησης .

Η πάθηση μπορεί να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε ηλικία, αλλά είναι πιο συχνή στις μεγαλύτερες ηλικίες.

Που οφείλεται η γυναικεία ακράτεια;

1. Ακράτεια ούρων κατά την προσπάθεια

Η ακράτεια λόγω αυξημένης ενδοκοιλιακής πίεσης είναι ο πιο συνηθισμένος τύπος ακράτειας στις γυναίκες. Εμφανίζεται όταν υπάρχει φυσική πίεση στην ουροδόχο κύστη, η οποία προκαλεί και την απώλεια ούρων. Αυτή προκαλείται συνήθως κατά τον βήχα, το γέλιο, το πτάρνισμα ή την έντονη άσκηση.

Η ακράτεια κατά την προσπάθεια οφείλεται συνήθως σε αποδυναμωμένους μύες του πυελικού εδάφους, οι οποίοι είναι υπεύθυνοι για την στήριξη της ουροδόχου κύστης και της ουρήθρας.

Οι αιτίες της ακράτειας κατά την προσπάθεια μπορεί να είναι:

• Ο τοκετός, ο οποίος μπορεί να τεντώσει και να αποδυναμώσει τους μύες του πυελικού εδάφους, καθιστώντας δύσκολο τον έλεγχο της ροής των ούρων.
• Το υπερβολικό σωματικό βάρος, το οποίο ασκεί πρόσθετη πίεση στην ουροδόχο κύστη και τους μύες της πυέλου.
• Η ηλικία. Καθώς οι γυναίκες μεγαλώνουν, οι μύες του πυελικού εδάφους χάνουν τη δύναμή τους, ειδικά κατά τη διάρκεια ή μετά την εμμηνόπαυση.
• Οποιαδήποτε χειρουργική επέμβαση που αφορά την περιοχή της πυέλου, όπως η υστερεκτομή, μπορεί να συμβάλει στην αποδυνάμωση των πυελικών μυών.

2. Επιτακτικού τύπου ακράτεια  

Η ακράτεια ούρων επιτακτικού τύπου χαρακτηρίζεται από την έντονη και ξαφνική ανάγκη για ούρηση που δεν μπορεί να αναβληθεί και η οποία ακολουθείται από ακούσια απώλεια ούρων. Προκύπτει όταν οι μύες της ουροδόχου κύστης συσπώνται ανεξέλεγκτα, ακόμη και όταν η κύστη δεν είναι γεμάτη.

Οι αιτίες της επικτατικού τύπου ακράτειας περιλαμβάνουν:

• Νευρολογικές παθήσεις, όπως η σκλήρυνση κατά πλάκας, η νόσος του Πάρκινσον ή οι τραυματισμοί του νωτιαίου μυελού, οι οποίες μπορεί να διαταράξουν την αγωγή νευρικών ώσεων μεταξύ του εγκεφάλου και της ουροδόχου κύστης.
• Οι λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος μπορεί να ερεθίσουν την ουροδόχο κύστη και να προκαλέσουν επιτακτική ανάγκη για ούρηση.
• Καταστάσεις όπως λιθίαση της ουροδόχου κύστης ή όγκοι μπορεί να προκαλέσουν ερεθισμό που οδηγεί σε συμπτώματα υπερδραστήριας ουροδόχου κύστης.

3. Ακράτεια από υπερχείλιση

Η ακράτεια από υπερχείλιση συμβαίνει όταν η ουροδόχος κύστη δεν αδειάζει πλήρων, οδηγώντας  συχνά σε απώλεια ούρων. Αυτό μπορεί να συμβεί όταν οι μύες της ουροδόχου κύστης είναι πολύ αδύναμοι για να συσπαστούν σωστά ή όταν υπάρχει απόφραξη που εμποδίζει την ομαλή ροή των ούρων.

Στις αιτίες της ακράτειας υπερχείλισης περιλαμβάνονται:

• Πρόπτωση των πυελικών οργάνων η οποία μπορεί να πιέσει την ουρήρθα, προκαλώντας ατελή κένωση της ουροδόχου κύστης.
• Οι πέτρες στην ουροδόχο κύστη ή όγκοι μπορεί να εμποδίσουν τη ροή των ούρων.
• Νευρολογικά προβλήματα που επηρεάζουν τον έλεγχο της ουροδόχου κύστης.

4. Λειτουργική ακράτεια

Η λειτουργική ακράτεια εμφανίζεται όταν ένα άτομο δεν μπορεί να φτάσει εγκαίρως στην τουαλέτα λόγω σωματικών ή γνωσιακών διαταραχών, όπως προβλήματα κινητικότητας ή άνοια. Δεν πρόκειται για άμεσο πρόβλημα με την ουροδόχο κύστη ή το ουροποιητικό σύστημα, αλλά μάλλον με την ικανότητα αναγνώρισης και ανταπόκρισης στην ανάγκη για ούρηση.

Θεραπευτικές επιλογές για τη γυναικεία ακράτεια

Η αποτελεσματική θεραπεία για τη γυναικεία ακράτεια εξαρτάται από την υποκείμενη αιτία και τη σοβαρότητα της πάθησης. Υπάρχουν διάφορες διαθέσιμες θεραπευτικές επιλογές.

1. Αλλαγές στον τρόπο ζωής

• Εκπαίδευση της ουροδόχου κύστη, όπως ο προγραμματισμός των επισκέψεων στην τουαλέτα σε τακτά χρονικά διαστήματα ώστε να αυξηθεί σταδιακά ο χρόνος μεταξύ της ουρήσεων, επιτρέποντας στην κύστη να συγκρατεί περισσότερα ούρα.
• Ασκήσεις του πυελικού εδάφους (ασκήσεις Kegel), καθώς η ενδυνάμωση των πυελικών μυών μπορεί να βοηθήσει στη βελτίωση του ελέγχου της ουροδόχου κύστης, ειδικά σε ασθενείς με ακράτεια ούρων κατά την προσπάθεια.
• Η μείωση του υπερβολικού σωματικού βάρους μπορεί να ανακουφίσει την πίεση στην ουροδόχο κύστη και να βελτιώσει τα συμπτώματα της ακράτειας.
• Η αποφυγή ερεθιστικών παραγόντων της ουροδόχου κύστης, όπως η καφεΐνη, το αλκοόλ και τα πικάντικα φαγητά, μπορεί να μειώσει την επιτακτική ανάγκη και την συχνουρία

2. Φαρμακευτική αγωγή. Βοηθά στην μείωση της υπερδραστηριότητας της ουροδόχου κύστης και κατά συνέπεια στην μείωση των επεισοδίων ακράτειας.

3. Ιατρικές συσκευές, εξωτερικοί καθετήρες ή πεσσοί. Οι τελευταίοι είναι συσκευές που εισάγονται στον κόλπο με σκοπό τη στήριξη της ουροδόχου κύστης και την πρόληψη της ακράτειας που προκαλείται από την πρόπτωση πυελικών οργάνων.

4. Χειρουργική επέμβαση, όταν οι συντηρητικές θεραπείες δεν παρέχουν επαρκή ανακούφιση στις ασθενείς.

Συμβουλές πρόληψης για τη γυναικεία ακράτεια

• Πραγματοποιήστε τακτικά ασκήσεις του πυελικού εδάφους, κυρίως κατά τη διάρκεια και μετά την εγκυμοσύνη.
• Διατηρήστε ένα υγιές σωματικό βάρος ώστε να μειώσετε την πίεση στην ουροδόχο κύστη.
• Πίνετε άφθονο νερό, αλλά αποφύγετε την υπερβολική κατανάλωση καφεΐνης και το αλκοόλ, τα οποία μπορεί να ερεθίσουν την ουροδόχο κύστη.
• Διακόψτε το κάπνισμα, καθώς αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης νεοπλασμάτων της ουροδόχου κύστης και εξασθενεί τους μύες του πυελικού εδάφους λόγω του χρόνιου βήχα που το κάπνισμα προκαλεί.
• Μείνετε δραστήριες καθώς η τακτική άσκηση βελτιώνει τον μυϊκό τόνο και την υγεία της ουροδόχου κύστης.

Η γυναικεία ακράτεια είναι μια συχνή αλλά διαχειρίσιμη κατάσταση. Εάν αντιμετωπίζετε συμπτώματα ακράτειας, είναι σημαντικό να συμβουλευτείτε έναν ειδικό για να καθορίσετε το καταλληλότερο θεραπευτικό πλάνο ανάλογα με τις δικές σας ανάγκες.