Η καλοήθης υπερπλασία του προστάτη (ΚΥΠ) είναι μια μη κακοήθης διόγκωση του προστάτη που προσβάλλει συνήθως άνδρες μετά τα 50 έτη. Καθώς ο προστάτης μεγαλώνει σε μέγεθος, μπορεί να πιέζει  την ουρήθρα, προκαλώντας αποφρακτικά συμπτώματα.

Ο προστάτης είναι ένας μικρός αδένας που βρίσκεται κάτω από την ουροδόχο κύστη,μπροστά από το ορθό και αποτελεί μέρος του ανδρικού αναπαραγωγικού συστήματος. Η κύρια λειτουργία του είναι η παραγωγή προστατικού υγρού. Ωστόσο, καθώς οι άνδρες μεγαλώνουν, ο προστάτης μπορεί να αρχίσει να διευρύνεται προκαλώντας μια κατάσταση γνωστή ως καλοήθης υπερπλασία του προστάτη. Αυτή η αύξηση σε μέγεθος αρχίζει συνήθως γύρω στην ηλικία των 40 ετών και εξελίσσεται αργά. Ενώ η ίδια η καλοήθης υπερπλασία του προστάτη δεν είναι κακοήθης νόσος, η αύξηση σε μέγεθος του προστάτη,  μπορεί να οδηγήσει σε συμπτώματα που επηρεάζουν τη φυσιολογική λειτουργία της ούρησης.

Τα συνήθη συμπτώματα περιλαμβάνουν:

• Συχνή ούρηση, ειδικά τη νύχτα (νυκτουρία)
• Δυσκολία στην έναρξη της ούρησης
• Αδύναμη ή διακοπτόμενη ροή ούρων
• Αίσθημα ατελούς κένωσης της ουροδόχου κύστης
• Επείγουσα ανάγκη ή αδυναμία πλήρους ελέγχου της ούρησης

Πώς αντιμετωπίζεται η καλοήθης υπερπλασία του προστάτη;

Η θεραπεία της καλοήθους υπερπλασίας του προστάτη εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τη  σοβαρότητα των συμπτωμάτων και τις επιπτώσεις τους στην ποιότητα ζωής του ασθενούς. Στόχος είναι η αποτελεσματική αντιμετώπιση των συμπτωμάτων με τις λιγότερες δυνατόν παρενέργειες της θεραπείας που θα επιλεγεί.

Υπάρχουν δύο κύριες προσεγγίσεις για τη διαχείριση της καλοήθους υπερπλασίας του προστάτη:

οι αλλαγές στον τρόπο ζωής και η  φαρμακευτική αγωγή.

Αλλαγές του τρόπου ζωής

Αν και οι αλλαγές στον τρόπο ζωής δεν μπορούν να μειώσουν το μέγεθος του προστάτη, μπορούν όμως  να βοηθήσουν στη διαχείριση των συμπτωμάτων και στη βελτίωση της ποιότητας ζωής. Μπορεί να περιλαμβάνουν:

• μείωση της πρόσληψης υγρών το βράδυ, η οποία μπορεί να βοηθήσει  μέσω της μειωμένης παραγωγής ούρων στη μείωση της νυχτερινής ούρησης (νυκτουρία). Οι ασθενείς θα πρέπει επίσης να αποφεύγουν τα καφεϊνούχα ποτά και το αλκοόλ, τα οποία μπορεί να ερεθίσουν την ουροδόχο κύστη και να αυξήσουν τη συχνότητα ούρησης.
• Η σταδιακή αύξηση του χρόνου μεταξύ των ουρήσεων μπορεί να βοηθήσει στη βελτίωση της χωρητικότητας και του ελέγχου της ουροδόχου κύστης.
• Η ενδυνάμωση των πυελικών μυών με ασκήσεις όπως το Kegel μπορεί να προσφέρει καλύτερο έλεγχο της ροής των ούρων.
• Μια υγιεινή διατροφή, ιδιαίτερα χαμηλή σε καφεΐνη, αλκοόλ και πικάντικα φαγητά, μπορεί να βοηθήσει στην ανακούφιση των συμπτωμάτων. Η διατήρηση ενός υγιούς βάρους μπορεί επίσης να μειώσει την πίεση στην ουροδόχο κύστη και τον προστάτη.

Φαρμακευτική αγωγή

Όταν οι τροποποιήσεις του τρόπου ζωής δεν επαρκούν να αντιμετωπίσουν τα συμπτώματα που η καλοήθης υπερπλασία του προστάτη προκαλεί, συνήθως προτείνεται φαρμακευτική αγωγή για τη διαχείριση των συμπτωμάτων. Υπάρχουν διάφορες κατηγορίες φαρμάκων που μπορούν να χρησιμοποιηθούν, καθεμία από τις οποίες στοχεύει σε διαφορετικούς μηχανισμούς που εμπλέκονται στην καλοήθη υπερπλασία του προστάτη:

• Άλφα-αναστολείς: Αυτά τα φάρμακα, όπως η ταμσουλοσίνη και η αλφουζοσίνη, χαλαρώνουν τους μύες στον προστάτη και της ουροδόχου κύστης, διευκολύνοντας την ούρηση. Παρέχουν γρήγορη ανακούφιση από τα συμπτώματα, αλλά δεν μειώνουν το μέγεθος του προστάτη.
• Αναστολείς της 5-άλφα-αναγωγάσης, όπως η φιναστερίδη και η ντουταστερίδη, δρουν συρρικνώνοντας τον προστάτη με την πάροδο του χρόνου. Μπλοκάρουν το ένζυμο που είναι υπεύθυνο για τη μετατροπή της τεστοστερόνης σε διυδροτεστοστερόνη (DHT), μια ορμόνη που συμβάλλει στην ανάπτυξη του προστάτη. Αυτά τα φάρμακα χρειάζονται αρκετούς μήνες για να παρουσιάσουν πλήρη οφέλη, αλλά μπορούν να μειώσουν το μέγεθος του προστάτη και να αποτρέψουν την περαιτέρω ανάπτυξή του. Σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί να χρησιμοποιηθεί συνδυασμός άλφα-αναστολέων και αναστολέων της 5-άλφα-αναγωγάσης για μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα, κυρίως σε ασθενείς με μεγαλύτερο προστάτη.
• Αναστολείς της φωσφοδιεστεράσης-5 (PDE5), όπως η ταδαλαφίλη, χρησιμοποιούνται μερικές φορές σε συνδυασμό με άλλες θεραπείες για την ανακούφιση των συμπτωμάτων κυρίως όταν συνυπάρχει και στυτική δυσλειτουργία.

Παρόλο που η φαρμακευτική αγωγή είναι αποτελεσματική, μπορεί να μην παρέχει μακροπρόθεσμη ανακούφιση σε όλους τους ασθενείς κυρίως σε εκείνους με σοβαρά συμπτώματα ή πολύ μεγάλο μέγεθος προστάτη.

Καλοήθης υπερπλασία του προστάτη και χειρουργική αντιμετώπιση

Όταν τα φάρμακα  και οι αλλαγές του τρόπου ζωής δεν καταφέρνουν να ανακουφίσουν τα συμπτώματα ή ο προστάτης διευρύνεται σημαντικά, μπορεί να χρειαστεί χειρουργική επέμβαση. Η επιλογή της χειρουργικής επέμβασης εξαρτάται από τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων, το μέγεθος του προστάτη και τη συνολική υγεία του ασθενούς.

1. Διουρηθρική εκτομή του προστάτη (TURP)

Η TURP θεωρείται η κορυφαία επιλογή για την χειρουργική αντιμετώπιση ασθενών με καλοήθη υπερπλασία του προστάτη. Σε αυτή την επέμβαση, εισάγεται ένα ρεζεκτοσκόπιο μέσω της ουρήθρας και αφαιρείται η περίσσεια του προστατικού ιστού που συμμετέχει στην απόφραξη . H TURP μπορεί να ανακουφίσει σημαντικά από τα συμπτώματα την πλειονότητα των ασθενών, με υψηλό ποσοστό επιτυχίας στη βελτίωση της ροής των ούρων και στη μείωση των συμπτωμάτων. Επίσης, δεν απαιτούνται εξωτερικές τομές, κάτι που έχει ως αποτέλεσμα ταχύτερη ανάρρωση σε σύγκριση με την ανοικτή χειρουργική επέμβαση.

2. Χειρουργική με λέιζερ

Η χειρουργική του προστάτη με λέιζερ είναι μια εναλλακτική λύση της TURP, χρησιμοποιώντας ενέργεια λέιζερ για την αφαίρεση του προστατικού ιστού. Η επέμβαση με λέιζερ έχει το πλεονέκτημα ότι προκαλεί λιγότερη αιμορραγία και μπορεί να είναι ασφαλέστερη για ασθενείς που λαμβάνουν αντιπηκτικά. Ο χρόνος ανάρρωσης είναι συχνά ταχύτερος και ο κίνδυνος παρενεργειών είναι μικρότερος από ό,τι με την TURP.

3.Ανοιχτή προστατεκτομή

Σε περιπτώσεις όπου ο προστάτης είναι εξαιρετικά διογκωμένος, μπορεί να πραγματοποιηθεί ανοικτή προστατεκτομή. Αυτή περιλαμβάνει τη χειρουργική αφαίρεση ενός τμήματος του προστάτη μέσω μιας τομής στην κοιλιά. Αν και είναι ιδιαίτερα αποτελεσματική για μεγάλους προστάτες, συνήθως προορίζεται για ασθενείς που δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν με άλλες θεραπείες.

5. Θεραπεία Rezum

Η θεραπεία Rezum είναι μια καινοτόμος, ελάχιστα επεμβατική τεχνική για τη αντιμετώπιση της καλοήθους υπερπλασίας του προστάτη σε ασθενείς που θέλουν να αποφύγουν διαταραχές της εκσπερμάτισης.

Το Rezum χρησιμοποιεί θεραπεία με υδρατμούς για να μειώσει το μέγεθος του προστάτη και να ανακουφίσει από τα συμπτώματα που η καλοήθης υπερπλασία προστάτη προκαλεί . Η θεραπεία πραγματοποιείται στο χειρουργείο και συνήθως διαρκεί λιγότερο από μία ώρα.