Η επιδιδυμίτιδα αποτελεί μία από τις πιο συχνές φλεγμονώδεις παθήσεις του ανδρικού γεννητικού συστήματος, και αφορά τη φλεγμονή της επιδιδυμίδας, ενός επιμήκους σωλήνα που βρίσκεται δίπλα στον όρχι και παίζει σημαντικό ρόλο στη μεταφορά και ωρίμανση του σπέρματος. Η πάθηση μπορεί να προκαλέσει έντονο πόνο και ενώ σε κάποιες περιπτώσεις ενδέχεται να οδηγήσει σε επιπλοκές εάν δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα.
Η σωστή και έγκαιρη διάγνωση της επιδιδυμίτιδας, καθώς και η κατάλληλη θεραπευτική προσέγγιση, αποτελούν καθοριστικούς παράγοντες για την αποφυγή μακροχρόνιων προβλημάτων, όπως η υπογονιμότητα ή η υποτροπή της φλεγμονής.
Τι είναι η επιδιδυμίτιδα;
Η επιδιδυμίτιδα είναι η φλεγμονή της επιδιδυμίδας, του σωλήνα που συνδέει τον όρχι με τον σπερματικό πόρο και είναι υπεύθυνος για την αποθήκευση και ωρίμανση του σπέρματος. Η φλεγμονή μπορεί να είναι οξεία (να εμφανίζεται δηλαδή ξαφνικά και έντονα) ή χρόνια (δηλαδή να διαρκεί περισσότερο από έξι εβδομάδες με ήπια αλλά επίμονη συμπτωματολογία).
Η αιτιολογία της ποικίλλει, αλλά πιο συχνά σχετίζεται με λοιμώξεις του ουροποιητικού ή του γεννητικού συστήματος.
Ποιες είναι οι αιτίες της επιδιδυμίτιδας;
Η επιδιδυμίτιδα μπορεί να προκληθεί από διάφορους παράγοντες, με τις πιο συχνές αιτίες να περιλαμβάνουν:
- Βακτηριακές λοιμώξεις: Σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα, όπως χλαμύδια και γονόρροια, αποτελούν κύριες αιτίες σε νεαρούς άνδρες. Σε μεγαλύτερους ηλικιακά άνδρες, συχνότερες είναι οι λοιμώξεις από εντερικά βακτήρια (όπως E. coli), λόγω παλινδρόμησης ούρων προς τους σπερματικούς πόρους.
- Μη λοιμώδη αίτια: Σε σπάνιες περιπτώσεις, η επιδιδυμίτιδα μπορεί να προκληθεί από φαρμακευτικές ουσίες ή να είναι αποτέλεσμα τραύματος ή παρατεταμένης καθιστικής στάσης.
- Παράγοντες κινδύνου: Η μη προστατευμένη σεξουαλική επαφή, η ουρολογική διαδικασία καθετηριασμού, η πρόσφατη χειρουργική επέμβαση στην περιοχή του ουροποιητικού ή η συγγενής ανατομική ανωμαλία αυξάνουν την πιθανότητα εμφάνισης επιδιδυμίτιδας.
Ποια είναι τα συμπτώματα της επιδιδυμίτιδας;
Η επιδιδυμίτιδα παρουσιάζεται συνήθως με έντονο και αιφνίδιο πόνο στον έναν όρχι. Ορισμένα από τα πιο συχνά συμπτώματα περιλαμβάνουν:
- Οξύς ή προοδευτικά αυξανόμενος πόνος στον όρχι, ο οποίος ενδέχεται να αντανακλά στη βουβωνική περιοχή
- Ερυθρότητα, πρήξιμο και ευαισθησία στον όρχι ή/και στο όσχεο
- Αίσθημα βάρους στο κάτω μέρος της κοιλιάς ή του οσχέου
- Δυσουρία (πόνος ή κάψιμο κατά την ούρηση)
- Πυρετός, ρίγη και γενική κακουχία, σε πιο σοβαρές περιπτώσεις
- Αιμοσπερμία (αίμα στο σπέρμα)
- Έκκριση από την ουρήθρα, κυρίως όταν πρόκειται για σεξουαλικώς μεταδιδόμενη λοίμωξη
Η κλινική εικόνα ενδέχεται να συγχέεται με άλλες ουρολογικές παθήσεις, όπως η ορχίτιδα, η συστροφή όρχεως ή ακόμη και η βουβωνοκήλη, κάτι που καθιστά τη σωστή διάγνωση κρίσιμη.

Πώς γίνεται η διάγνωση;
Η διάγνωση της επιδιδυμίτιδας βασίζεται στη λήψη ιστορικού, την κλινική εξέταση και τις κατάλληλες εργαστηριακές και απεικονιστικές εξετάσεις. Συγκεκριμένα στην κλινική εξέταση ο ιατρός εντοπίζει πόνο, πρήξιμο και πιθανή ευαισθησία στο όσχεο. Ακολουθεί γενική εξέταση αίματος και καλλιέργεια ούρων για την ανίχνευση λοίμωξης στο ουροποιητικό. Σε περιπτώσεις υπόνοιας σεξουαλικώς μεταδιδόμενης λοίμωξης θα χρειαστεί καλλιέργεια της έκκρισης από την ουρήθρα ενώ ένα υπερηχογράφημα οσχέου είναι απαραίτητο για τη διαφοροδιάγνωση από τη συστροφή όρχεως ή απόσ abscess.
Ποια είναι η θεραπεία για την επιδιδυμίτιδα;
Η αντιμετώπιση της επιδιδυμίτιδας εξαρτάται από την αιτία, τη βαρύτητα των συμπτωμάτων και την ηλικία του ασθενούς. Οι βασικοί θεραπευτικοί άξονες περιλαμβάνουν:
- Αντιβιοτική αγωγή. Η επιλογή των αντιβιοτικών γίνεται βάσει της πιθανής αιτίας
- Αναλγητικά και αντιφλεγμονώδη φάρμακα για την ανακούφιση από τον πόνο.
- Ανάπαυση και ανάρτηση του οσχέου (π.χ. με τη χρήση εσωρούχου υποστήριξης) για μείωση του οιδήματος.
- Εφαρμογή ψυχρών επιθεμάτων κατά διαστήματα στο όσχεο.
- Αποχή από τη σεξουαλική δραστηριότητα έως την πλήρη ανακούφιση από τα συμπτώματα.
Σε περιπτώσεις όπου η θεραπεία δεν αποδίδει ή παρατηρούνται υποτροπές, ενδέχεται να απαιτηθεί πιο εξειδικευμένη παρέμβαση από ουρολόγο.
Η επιπλοκή της επιδιδυμίτιδας μπορεί να περιλαμβάνει:
- Χρόνια επιδιδυμίτιδα με συνεχή δυσφορία και υποτροπιάζοντα επεισόδια
- Απόστημα επιδιδυμίδας
- Υπογονιμότητα, κυρίως σε περιπτώσεις διμερούς φλεγμονής ή καθυστέρησης στη θεραπεία
- Ορχιεπιδιδυμίτιδα, όταν η φλεγμονή επεκτείνεται και στον όρχι
Η έγκαιρη θεραπεία είναι καθοριστική για την αποφυγή τέτοιων καταστάσεων.
Μπορεί να προληφθεί η επιδιδυμίτιδα;
Η πρόληψη της επιδιδυμίτιδας εστιάζει κυρίως στην αποφυγή των παραγόντων κινδύνου. Ορισμένες πρακτικές περιλαμβάνουν:
- Χρήση προφυλακτικού για την αποφυγή σεξουαλικώς μεταδιδόμενων λοιμώξεων
- Άμεση αντιμετώπιση ουρολοιμώξεων
- Υγιεινή του ουροποιητικού συστήματος
- Αποφυγή αυτοσχέδιων καθετηριασμών ή καθυστέρησης θεραπείας μετά από τραυματισμούς στην περιοχή
Η επιδιδυμίτιδα είναι μια δυνητικά σοβαρή πάθηση του ανδρικού γεννητικού συστήματος, που απαιτεί έγκαιρη διάγνωση και κατάλληλη θεραπευτική διαχείριση. Αν παρουσιάζετε συμπτώματα που θυμίζουν επιδιδυμίτιδα, είναι σημαντικό να επισκεφθείτε έναν εξειδικευμένο ουρολόγο. Με την κατάλληλη καθοδήγηση, η αντιμετώπιση είναι άμεση και αποτελεσματική.